Asset Publisher
Wirtualne wycieczki i prezentacje
Knieje! do was ostatni przyjeżdżał na łowy
Ostatni król, co nosił kołpak Witoldowy,
Ostatni z Jagiellonów wojownik szczęśliwy
I ostatni na Litwie monarcha myśliwy.
Drzewa moje ojczyste! Jeśli niebo zdarzy,
Bym wrócił was oglądać przyjaciele starzy,
Czyli was znajdę jeszcze? Czy dotąd żyjecie?
(Adam Mickiewicz "Pan Tadeusz")
Tak oto opisywał piękno lasów nasz narodowy wieszcz, Adam Mickiewicz. Czy ich pierwotny wygląd zachował się do dziś, czy można jeszcze je podziwiać, co kryją w sobie i w jaki sposób współpracuje z nimi człowiek? Na te pytania możecie Państwo znaleźć odpowiedź odwiedzając kompleksy leśne w Nadleśnictwie Rudka.
Nadleśnictwo Rudka położone jest w dorzeczu Bugu i Narwi. Zasięgiem swoim obejmuje południową część województwa podlaskiego i fragment województwa mazowieckiego. Droga krajowa nr 681 (Trasa Turystyczna Warszawa - Białowieża), przebiegająca przez jego teren łączy centrum kraju z Puszczą Białowieską.
1. Kierując się z Warszawy w kierunku Białowieży można zobaczyć wiele ciekawych i interesujących elementów przyrodniczych, historycznych i turystycznych. Jadąc wzdłuż rzeki Bug mija się niewielką miejscowość od której należałoby zacząć wędrówkę po Nadleśnictwie Rudka. Tą miejscowością jest Zuzela. To jedna z najstarszych wsi na Mazowszu, wymieniana już na początku XIII w., znana z licznych wykopalisk archeologicznych. Tutaj 3 sierpnia 1901 roku przyszedł na świat i został ochrzczony ks. Kardynał Stefan Wyszyński. Wydarzenie to upamiętnia chrzcielnica znajdująca się w kościele parafialnym z której ówczesny duszpasterz, Antoni Lipowski czerpał wodę chrzcielną. Wówczas znajdowała się w drewnianym kościele, wybudowanym w 1726 roku, na bazie którego powstał obecny, murowany kościół w stylu neogotyckim. Obok kościoła pomnik Prymasa St. Wyszyńskiego wg. projektu Leona Machowskiego. Pomnik pierwotnie ustawiono w Warszawie przy grobie ks. Jerzego Popiełuszki gdzie 14 czerwca 1987 r. został pobłogosławiony przez Ojca Świętego Jana Pawła II, Natomiast jego odsłonięcia w Zuzeli dokonał 22 października 1987 roku przyjaciel i współpracownik Kardynała - abp. Bronisław Dąbrowski. W budynku po dawnej szkole do której uczęszczał w latach 1908-1910 Prymas Tysiąclecia, mieści się Muzeum Lat Dziecięcych Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Odtworzono mieszkanie państwa Wyszyńskich a także izbę szkolną z początku XX wieku, które 14 października 1990 roku, poświęcił biskup łomżyński - Juliusz Paetz. Przy kościele wznosi się dzwonnica, której budowa przypada na lata 1992-94. Zawieszone są w niej trzy dzwony, które noszą imiona trzech polskich kapłanów: Jana Pawła II, Stefana Wyszyńskiego i ks. Jerzego Popiełuszki. 14 października 1994 roku poświęcił je Kardynał Józef Glemp - Prymas Polski, w 70 rocznicę upamiętnienia święceń kapłańskich Prymasa. Z tej okazji parafianie wybudowali Grotę N.M.P. z Lourdes, poświęconą 5 lipca 1997 roku przez biskupa łomżyńskiego Stanisława Stefanka. Kolejną miejscowością godną bliższego poznania jest Nur. Znany już w średniowieczu, pięknie położony na wyniosłym brzegu Bugu, wokół malowniczo roztaczająca się dolina rzeki. Nur jako pograniczna osada był umocniony, strzegł przeprawy przez Bug i osłaniał wschodnią granicę Mazowsza. W latach 1410-1869 posiadał prawa miejskie i był do rozbiorów stolicą Ziemi Nurskiej. W 1434 r. miasto otrzymało przywileje od księcia mazowieckiego Bolesława. Słynęło z handlu zbożem, które spławiane było do Gdańska. 22.05.1831 r. gen. Łubieński na czele 12 tys. żołnierzy stoczył w Nurze zwycięską walkę z wojskami carskimi. Jak podaje O. Kolberg w mieście istniał zamek i kilkanaście kościołów. Dziś możemy zobaczyć jedynie plebanię z 1929 r. i współczesny kościół z 1966 r. Ci, którzy trafią na odpowiednią porę pośrodku rzeki mogą zobaczyć ogromny głaz. Podanie głosi, że pod nim mają być schowane klucze do skarbów królowej Bony, które ongiś ukryła w Nurze. Na terenie gminy Nur, do której zalicza się również Zuzelę, rozciąga się Nadbużański Park Krajobrazowy, utworzony w 1994r. w dolnym biegu Bugu oraz Narwi. W zasięgu parku dominują pastwiska, miejscami występują mokradła i zabagnienia. Z ptaków można tutaj spotkać bociana czarnego, dubelta i orlika krzykliwego. Celem parku jest ochrona unikatowych walorów przyrodniczych doliny Bugu oraz ich popularyzacja i upowszechnienie.
2. Kierując się dalej na wschód, nie sposób ominąć bardzo malowniczego miasteczka jakim jest Ciechanowiec. Pierwsza wzmianka o istnieniu osady pochodzi z 1241 r. Pełni wówczas ważną rolę w walce z najazdami Jaćwingów i Litwinów. Od 1366 r. należy do Litwy. Około 1429 r. Książe Witold nadaje osadzie prawa miejskie. W 1569 r. włączone zostaje do Korony. Ówcześni właściciele miasta Kiszkowie budują tu zamek i zbór ariański. Od 1702 do 1802 miasto należy do dóbr książąt Ossolińskich. W 1739 r. urodził się tutaj Krzysztof Kluk, późniejszy proboszcz parafii ciechanowieckiej, najwybitniejszy polski przyrodnik wieku Oświecenia, współtwórca nowoczesnego rolnictwa, leśnictwa, hodowli i sadownictwa, propagator ochrony przyrody. W 1739 r. zostaje konsekrowany późnobarokowy kościół ufundowany przez Ossolińskich. Kościół posiada bardzo cenny wystrój snycerski z końca XVIII w. Na przełomie XVIII i XIX w. zbudowany został klasycystyczny pałac, w którym od 1963 r. znajduje się Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka. Muzeum zajmuje opracowywaniem naukowym i eksponowaniem zbiorów na wystawach stałych i czasowych, gromadzi fotografie i materiały archiwalne, współorganizuje sesje i konferencje.
Na terenie skansenu muzealnego Nadleśnictwo Rudka zorganizowało "Muzeum Leśne" a także ścieżkę edukacyjną "Bór sosnowy" stanowiące elementy realizowanego przez Nadleśnictwo programu edukacyjnego.
3. Jadąc z Ciechanowca w kierunku południowym, wjeżdżamy na teren leśnictwa Perlejewo. Położone jest ono w dolinie Bugu, gdzie na niewielkich wysepkach umiejscowione są żeremia bobra. Na terenie leśnictwa znajduje się dwór ziemiański z końca lat 20-tych XX wieku, należący do dawnych właścicieli majątku Wiktorowo. Dwór zachował się w dość dobrym stanie. Otoczenie dworu stanowią pozostałości parku i alejek dojazdowych do pałacu.
4. Kierując się z Perlejewa na wschód, dojechać można do leśnictwa Dołubowo. Na jego terenie, we wsi Porzeziny rośnie licząca około 200 lat sosna zwyczajna, której obwód na wysokości pierśnicy, czyli 1,3 m, wynosi 358cm, a wysokość 17m. Natomiast we wsi Krynki Białokunki rośnie sosna wejmutka, której wiek szacuje się na około 100 lat. Sosna ta mierzy 32 metry wysokości, a jej obwód to 180cm. Ponadto w miejscowości Grodzisk znajdują się pozostałości po fosie i wałach z połowy XV wieku, które otaczały gród obronny, dający początek nazwie tej niewielkiej miejscowości. Siedziba leśnictwa Dołubowo i Siemiony znajduje się w miejscowości Siemiony. Te dwie leśniczówki przeplata 57 dębów w wieku około 400-500 lat, uznanych 11 lutego 1961 roku za grupowy pomnik przyrody. Stanowią one bezwzględnie unikat przyrodniczy, jakiego być może nie spotkamy w żadnym zakątku Europy.
Takie otoczenie na pewno powoduje wewnętrzne wyciszenie, znajdujemy czas na chwilę relaksu i odpoczynek od codziennych obowiązków i utartych schematów życia.
5. Z Siemion najlepiej skierować się do Korycin. Po drodze można podziwiać piękno lasów. W Korycinach biorą swój początek młode sadzonki, gdyż tutaj znajduje się szkółka leśna, "produkująca" materiał do odnowień i zalesień zarówno w lasach państwowych jak i niepaństwowych. Zastosowanie nowoczesnych technologii, połączone z wiedzą i wieloletnią praktyką, pozwala wyprodukować rocznie około 2 milionów dobrych jakościowo sadzonek.
Poza tym szkółka leśna posiada bogaty asortyment sadzonek drzew i krzewów z gruntu i w pojemnikach do zadrzewień i zalesień oraz drzewka ozdobne.
W leśnictwie Koryciny, znajduje się Rezerwat Przyrody ,,Koryciny" z dobrze zachowanym starodrzewem dębowym.
Atrakcją turystyczną Szkółki jest Izba Edukacyjna, w której można obejrzeć stałą ekspozycję pt. "Las w życiu człowieka, człowiek w życiu lasu".Dodatkową atrakcją tego miejsca jest wiata turystyczna na 100 osób, która świetnie nadaję się do organizacji różnych imprez. Ośrodek tworzą ww. obiekty wraz ze ścieżką edukacyjną „Dębowy las”, przechodzącą przez rezerwat „Koryciny”, która pozwala na dokładne poznanie jego walorów.
6. Jadąc z Korycin w kierunku Brańska, po pokonaniu odległości 9 km, dojeżdżamy do Rudki - siedziby Nadleśnictwa.
Rudka jako osada znana już była w I połowie XV w. Od połowy XVII w. przez około dwieście lat była własnością Ossolińskich. W 1718 r. zbudowali barokowy pałac (który następnie był wielokrotnie przebudowywany) i założyli park, natomiast w 1754 r. ufundowali barokowy kościół. W końcu XVIII w. Rudka była traktowana jako miasto. Po powstaniu listopadowym zamieszkał na stałe w Rudce Józef Kajetan Ossoliński. W 1848r. opublikował w Bibliotece Warszawskiej artykuł ,,Wspomnienia z Podlasia".
W 1861r. Rudka była widownią masowych wystąpień chłopskich w związku z ogłoszeniem reformy chłopskiej w Cesarstwie Rosyjskim. Chłopi domagali się zniesienia pańszczyzny i oddania im gruntów na własność. W latach 1915-1927 formalną i rzeczywistą właścicielką majątku była Joanna Potocka. Na jej imię został w 1921r. uregulowany tytuł własności w nowo założonej księdze hipotecznej dóbr Rudka. Rozpoczęła ona parcelowanie majątku między mieszkańców. W latach 1928-1938, Franciszek Salezy Potocki, konserwatywny polityk, który kierował wówczas departamentem wyznań, założył w Rudce muzeum historii regionalnej i zgromadził bogaty księgozbiór, częściowo przeniesiony z majątku Peczera na Podolu.
W 1944r. dobra składały się z folwarków Rudka i Siemiony i liczyły ogółem 555ha. W latach trzydziestych zarządzał nimi Ignacy Potocki, oficer Wojska Polskiego, zmarły w Rudce 11.XI.1937r. Przy rynku warto zwrócić uwagę na XIX w. Zajazd.
Nie można pominąć innych zabytków Rudki. W pięknym zabytkowym parku mieści się pałac, który został wybudowany przez Aleksandra Macieja Ossolińskiego.
Obecnie mieści się w nim Zespół Szkół Rolniczych.
Kolejnym obiektem jest kościół pw. św. Trójcy, z przełomu XV i XVI w. W środku obiektu jest wmurowana pamiątkowa tablica, upamiętniająca deportację mieszkańców przez niemieckich okupantów.
Do zabytków zaliczane są przydrożne kapliczki z początku XVIIw.
Do Rudki przylegają lasy leśnictwa Józefin. Jest to 1170 ha lasów państwowych i 636 ha lasów prywatnych. Lasy są bardzo zróżnicowane, od bardzo żyznych, do dość ubogich siedlisk z dużym udziałem sosny. Pięknie rosną tu drzewostany jesionowo-olchowe, zajmujące stare rozlewisko rzeki Nurzec. Na glebach torfowych można zaobserwować piękne okazy jesionów, które chętnie odnawiają się naturalnie. Licznie porastają rozłogi wierzbowe, w których chętnie gniazdują dzikie ptaki np:. żuraw. Corocznie na stawach rybnych para łabędzi wyprowadza średnio 6 piskląt, a bocian czarny przylatuje corocznie i wyprowadza parę młodych.
Nadleśnictwo Rudka dysponuje bazą noclegową w postaci dwóch pokoi i łazienki, gotowych do przyjęcia 6 osób.
7. Jadąc z Rudki w kierunku Bielska Podlaskiego, nie sposób ominąć kolejnego, malowniczo położonego miasteczka nad rzeką Nurzec - Brańska. Obok grodziska z XII i XIII w. zwanego "zamczyskiem" warto zwrócić uwagę na układ urbanistyczny centrum miasta z rynkiem datowanym na XV-XVI w., kościół w stylu eklektycznym z 1862 r. i drewnianą cerkiew z XIX w. Na wschodnim skraju miasta uroczysko "kumat" - miejsce bitwy wojsk polskich Ks. Bolesława Wstydliwego z jaćwieskimi, dowadzonymi przez Komata w 1264 r. Brańsk w roku 1493 w Wilnie, otrzymał od księcia litewskiego, Aleksandra Jagiellończyka, jako pierwsze miasto na Podlasiu, miejskie prawa magdeburskie. Wiek XVI to okres działalności króla Zygmunta i jego żony, królowej Bony. Po trzecim rozbiorze Polski, Brańsk znalazł się pod zaborem pruskim, a po traktacie w Tylży w 1807r. pod zaborem rosyjskim. Mieszkańcy Brańska aktywnie uczestniczyli w walkach narodowych w 1830 i 1863r. Wielu uczestników zesłano na Syberię. Na początku XX wieku w Brańsku był jeden kościciół katolicki, jedna cerkiew prawosławna i aż 6 synagog i domów modlitwy.
Duże zniszczenia w Brańsku poczyniła I i II wojna światowa. Do końca 1918r. miasto znajdowało się pod okupacją niemiecką. 7 września 1939r. całkowicie zniszczone zostało centrum miasta na skutek niemieckiego nalotu. 24 września Brańsk zajęły wojska sowieckie, co spowodowało włączenie miasta do Republiki Białorusi. W 1941r. Brańsk zajęli Niemcy. Podczas wycofywania się wojsk w 1944r., okupanci spalili kościół, most i elektrownię miejską. W trakcie II wojny światowej miasto uległo zniszczeniu w 35%.
Po roku 1970 miasto zaczęło się stopniowo rozwijać i w roku 1978 zdobyło główną nagrodę w ogólnopolskim konkursie ,,Mistrz Gospodarności".
Okoliczne ostępy leśne stanowią ostoję dla zwierzyny. Łowiska obfitują w zające, dziki, liczne ptactwo, można także spotkać łosia.
Niedaleko Brańska, na terenie wsi Załuskie Koronne, na powierzchni 0,30ha, przy rzece Bronce, znajdują się Kurhany Jaćwingów.
8. Kierując się z Brańska w kierunku Łap, przejeżdża się przez Pietkowo, siedzibę leśnictw Pietkowo i Zwierzyniec.
Na szczególną uwagę zasługuje tu kompleks stawów, będący na Podlasiu jednym z najciekawszych miejsc lęgowych rzadkich ptaków takich jak: bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny, czapla biała oraz wielu, wielu innych. W Pietkowie wznosi się kościół w stylu barokowym, trójnawowy, zbudowany w 1933r. W głównym ołtarzu znajduje się obraz Matki Bożej Ostrobramskiej. Do zabytków należy monstrancja z XVIII wieku.
Na cmentarzu grzebalnym znajduje się grobowiec rodziny Starzeńskich - właścicieli ziemskich wsi Pietkowo. W uroczysku ,,Babzdolina", przy gajówce zawierał związek małżeński kapitan AK NSZ - Kazimierz Kamiński, ps. ,,Huzar". W obecnej chwili pozostała tylko polana, gdyż gajówka spłonęła w 1979 roku.
Na terenie leśnictwa Pietkowo, w gminie Poświętne, rośnie prawie 500-letni dąb szypułkowy o obwodzie 726cm, którego sylwetka zdobi znak firmowy Nadleśnictwa.
9. Jadąc wzdłuż granicy Nadleśnictwa z Narwiańskim Parkiem Narodowym docieramy do gminy Kobylin, na terenie której znajduje się 48 obiektów architektury ujętych w spisie zabytków. Jest to obszar historycznego osadnictwa mazowieckiego i ruskiego z okresu XII-XV w. Nistety obiekty te wymagają prac zabezpieczających i remontów, w tym grupa zabytkowych wiatraków i młynów w miejscowościach: Kropiewnica Racibory, Wnory Kuzele, Kobylin Borzymy. W dobrym stanie znajduje się zespół kościoła parafialnego w Kobylinie Borzymy.
Głównym zagrożeniem tożsamości kulturowej w gminie Kobylin - Borzymy może stać się działalność budowlana wprowadzająca współczesne formy architektoniczne, naruszająca zabytkowe układy wiejskie.
W miejscowości Waniewo, znajduje się Baza Turystyki Bagiennej. Główną atrakcją jest przepłynięcie łodzią po Narwi, gdzie można podziwiać żeremia bobrów oraz licznie występujące ptactwo wodne. Stąd niedaleko już do Narwiańskiego Parku Narodowego, który jest najmłodszym parkiem narodowym w Polsce. Powstał 1 lipca 1996r. ma 7350 ha w rozlewiskach doliny Narwi, pomiędzy Surażem a Rzędzianami. Walory przyrodnicze parku tworzy unikatowy ekosystem doliny rzecznej z typowymi zbiorowiskami roślinności i zespołami faunistycznymi. W dolinie tej zachowały się 33 zespoły roślinności wodnej i 46 zespołów roślin szuwarowych, łąkowych, bagiennych. Do miejscowych osobliwości ptactwa wodno-błotnego z pewnością należą: batalion, świstun, rożeniec, wąsatka, brzęczka, kropiatka, wodniczek. Symbolem parku jest błotniak stawowy w locie ponad zaroślami szuwarowymi.
10. Jadąc z Kobylina w kierunku Kulesz warto zatrzymać się w lesie obok wsi Grodzkie Szczepanowięta, aby podziwiać jałowce zwyczajne dochodzące do wysokości 10 metrów. Kierując się dalej tą trasą, obok bardzo malowniczo wijącej się rzeczki Rokietnica z kolonią bobra, przy wsi Grodzkie Stare, można obejrzeć gród zbudowany w X-XI wieku, za panowania dynastii Piastów. Obecnie jest to potężny eliptyczny wał, porośnięty trawą ( zdaniem specjalistów jest to typowy ślad po warownej budowli, być może po drewnianym cokole, który był codziennością w osadach na tych terenach ). W odległości ok. 2 km od Kulesz w kierunku Czarnowa, znajduje się pomnik poświęcony powstańcom 1863 roku. Kilkanaście kilometrów przed Wysokiem Mazowieckiem położona jest miejscowość Kulesze. Otaczają ją w większości drzewostany lite lub z domieszką brzozy. Kompleksy leśne przeplatane są łąkami oraz polami uprawnymi, co razem z charakterystycznym ukształtowaniem terenu stwarza korzystne warunki krajobrazowo-turystyczne.
W Kuleszach Kościelnych warto zatrzymać się przy pięknym kościele neogotyckim, zbudowanym w latach 1911-1915, z dwuwieżową fasadą, jak również przy drewnianej plebani zbudowanej w 1874r. Obok znajduje się drewniany wikariat zbudowany w stylu willi szwajcarskiej w roku 1884. Z uwagi na bardzo czyste i zdrowe powietrze, dużo lasów, a co za tym idzie mnogość grzybów i innych owoców runa leśnego, leśnictwo Kulesze jest atrakcyjnym miejscem do wypoczynku i rekreacji.
11. W Wysokiem Mazowieckiem wznosi się zabytkowy kościółek z XVIIIw., dawna cerkiew, położony przy Placu Odrodzenia. We wsi Tybory-Kamianka znajduje się zabytkowy dwór z XIXw. z otaczającym parkiem, które są obecnie administrowane przez Polską Akademię Nauk. W pobliżu jest położony zalew a na nim wyspa, siedziba bobrów.
Przy drodze z Wysokiego Mazowieckiego do Szepietowa, znajduje się mogiła żołnierzy niemieckich i rosyjskich z 1915r., gdzie pochowano 91 żołnierzy. Przy drodze z Dąbrówki Kościelnej znajduje się druga mogiła, w której pochowano 94 żołnierzy.
Na trasie kolejowej Białystok-Warszawa, leży miasto Szepietowo, dające nazwę jednemu z leśnictw. Prężnie działa tutaj również Wojewódzki Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego. Za wsią Szepietowo Podleśne, za tzw. folwarkiem, jest stary park użytkowany częściowo jako łąka, w którym rośnie 47 starych dębów, z których najgrubszy ma 475cm obwodu.
Niedaleko Szepietowa znajduje się miejscowość Hodyszewo, a w niej Sanktuarium Matki Bożej Hodyszewskiej z cudownym obrazem i źródłem wodnym, przyciągające pielgrzymów z całej Polski.
We wsi Krasowo Częstki położonej na trasie z Szepietowa do Nowych Piekut jest miejsce martyrologii, gdzie w czasie II wojny światowej wymordowano ludność z całej wsi.
W Stokowisku natomiast jest dworek z 1905r., bardzo zaniedbany. W lepszym stanie zachował się jedynie magazyn paszowy, zbudowany z ciosanego kamienia polnego i z czerwonej cegły.
12. Kierując się z Szepietowa do Warszawy, mija się tereny gminy Czyżew. Zachowało się tu stosunkowo niewiele zabytków architektury i budownictwa. Najliczniej reprezentowana jest grupa budowli sakralnych: kościoły, plebanie, domy parafialne, dzwonnice wchodzące w skład zespołów budowlanych kościoła w Czyżewie, Dąbrowie Wielkiej i Rosochatem Kościelnym.
W Czyżewie znajduje się park krajobrazowy z II połowy XIXw, który jest najlepiej zachowaną częścią zespołu dworsko-ogrodowego. Na zabytkowy charakter składa się układ przestrzenny parku z promienistym układem dróg spacerowych oraz drzewostanem zagospodarowanym w grupach wzdłuż łuków drożnych z przeważającą ilością (około 400 sztuk) wiązów polnych. Obiekt ten jest przykładem XIX-wiecznego parku naturalistycznego. W Czyżewie wznosi się bożnica, zbudowana w XIXw, murowana z cegły, nie tynkowana, na planie prostokątu. Jednoprzestrzenna, jednokondygnacyjna, przykryta dachem trzyspadowym. Obiekt posiada wartość naukową i historyczną.
Południowa część gminy Czyżew położona jest w obszarze chronionego krajobrazu doliny Bugu. Dobrze zachowane układy przestrzenne wsi z tradycyjnym budownictwem ludowym sprawiają, że ta część gminy posiada specyficzny klimat dawnego osadnictwa, wtopionego w układ naturalnego krajobrazu.
Obszar gminy Czyżew należał do historycznej ziemi nurskiej, położonej we wschodniej części Mazowsza. Struktura osadnictwa ukształtowana została w XIV i XV wieku, kiedy ziemie te zamieszkiwała głównie drobna i średniozamożna szlachta mazowiecka.
Cechą charakterystyczną osadnictwa są zespoły wsi i folwarków, połączone ze sobą w jeden układ przestrzenny, którego ośrodkiem była wieś nadająca nazwę pozostałym.
Czyżew, pierwotnie wieś, przekształcony w osadę targową na początku XVIII w, pomimo otrzymania praw miejskich i krótkiego okresu koniunktury, nie rozwinął się nigdy w większy ośrodek miejski, w XIX w zamieszkały głównie przez ludność żydowską. Do naszych czasów przetrwały zaledwie ślady kultury żydowskiej - bożnica i teren byłego kirkutu.
Polska Północno - Wschodnia to jeden z ostatnich w Europie rejonów o nieskażonej przyrodzie i niezwykłych walorach przyrodniczo - krajoznawczych. Jak nigdzie w Europie Zachód sąsiaduje tu ze Wschodem, częstokroć tworząc niepowtarzalną mozaikę. Słowianie, Germanie, Bałtowie, Tatarzy, Żydzi przez wieki tworzyli oblicze tego zakątka Polski. Dzisiaj możecie Państwo poznawać historię niepowtarzalnego, nostalgicznego piękna tej ziemi.
Leśnicy serdecznie zapraszają !